تیتریپلکس تری (EDTA تری سدیم)
مشخصات ماده
تیتریپلکس تری که با نام علمی تری سدیم اتیلن دی آمین تترا استیک اسید (Trisodium Ethylenediaminetetraacetate) نیز شناخته میشود، یک ماده شیمیایی محلول در آب با خواص کیلیتکنندگی قوی است. این ماده به صورت پودری سفید رنگ یا کریستالی عرضه میشود و در بسیاری از کاربردهای صنعتی، آزمایشگاهی و بهداشتی مورد استفاده قرار میگیرد. تیتریپلکس تری در pHهای مختلف بسیار پایدار است و قابلیت ترکیب با فلزات سنگین را دارد، که این ویژگی آن را به یک عامل کیلیتکننده پرکاربرد تبدیل کرده است.
خواص و ویژگیها
فرمول شیمیایی: C10H13N2Na3O8
ظاهر: پودر سفید یا کریستالی
حلالیت: به خوبی در آب حل میشود و محلول شفاف ایجاد میکند.
pH محلول آبی: حدود 10-11
ویژگی کیلیتکنندگی: توانایی قوی در اتصال به یونهای فلزی همچون کلسیم، منیزیم، آهن و مس.
کاربردها
در صنایع شوینده:
تیتریپلکس تری به دلیل توانایی خود در اتصال به یونهای کلسیم و منیزیم، به عنوان نرمکننده آب در تولید شویندههای صنعتی و خانگی به کار میرود. این خاصیت باعث افزایش کارایی شویندهها در آبهای سخت میشود.
در صنایع غذایی:
در صنایع غذایی به عنوان نگهدارنده و تثبیتکننده رنگ استفاده میشود. این ماده با اتصال به یونهای فلزی مانع از اکسیداسیون مواد غذایی و تغییر رنگ آنها میشود.
در صنعت آرایشی و بهداشتی:
به عنوان عامل پایدارکننده در فرمولاسیون محصولات آرایشی و بهداشتی مانند کرمها، شامپوها و لوسیونها استفاده میشود.
در صنایع شیمیایی و تولید رزین:
در واکنشهای شیمیایی به عنوان عامل کمپلکسکننده برای حذف فلزات سنگین از محلولها و رزینهای پایه آبی مورد استفاده قرار میگیرد.
در آزمایشگاهها:
به عنوان یکی از اجزای محلولهای استاندارد برای تیتر کردن یونهای فلزی و تنظیم غلظت آنها در محلولهای آبی استفاده میشود.
مزایا و ویژگیهای برجسته
پایداری بالا در محلولهای آبی.
غیرسمی و بیخطر در غلظتهای معمول استفاده.
بهبود عملکرد شویندهها و مواد آرایشی با حذف یونهای مزاحم.
نکات ایمنی
از تماس مستقیم این ماده با پوست، چشم و دهان خودداری کنید.
هنگام کار با این ماده از دستکش، عینک ایمنی و ماسک استفاده کنید.
در صورت تماس با پوست یا چشم، محل را با آب فراوان شستشو دهید.
در محیط خشک، خنک و دور از نور مستقیم آفتاب نگهداری شود.
طرز استفاده در صنایع مختلف
مقدار مصرف تیتریپلکس تری به نوع کاربرد و فرمولاسیون مورد نظر بستگی دارد. برای استفاده به عنوان نرمکننده آب، معمولاً مقدار مشخصی از ماده در آب حل شده و به محلول اضافه میشود. در کاربردهای آرایشی و بهداشتی، این ماده در مرحله نهایی ترکیب با سایر مواد به کار میرود تا پایداری محصول تضمین شود.